Dictionary/အဘိဓာန်

Blogspot Dictionary

Blogspot Dictionary

Sunday, September 28, 2008

ဌာေနသို႔ အလြမ္းမ်ား

ရထားၾကီးက ပ်င္းရိဖင့္ႏြဲ႕စြာ ေမာင္းထြက္ေနတယ္။ တညိမ့္ညိမ့္နဲ႔။ ေႏြရာသီရဲ႕ ပူျပင္းတဲ့ ေနေရာင္ေအာက္မွာ ေျမြတစ္ေကာင္လို တြားသြားလို႔။ ျပြတ္သိပ္ေနတဲ့ ခရီးသည္ေတြကို စိတ္မပါတပါ သည္ေဆာင္လို႔။ သူ႕မွာလဲ ေခၽြးတလံုးလံုးနဲ႔။ လြမ္းေနမိပါတယ္။ ဘယ္ကို လြမ္းေနတာလဲ။ ဘာကိုမွ အတိအက် မေျပာႏိုင္တဲ့ အရာမ်ားစြာကို လြမ္းေနျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ၾကည္ေမာင္သန္းရဲ႕ အာရွတိုက္ရဲ႕ တစ္ေနရာမွာ ဆိုတဲ့ကဗ်ာထဲကလို
“ငါ လြမ္းေနခဲ့တာ
ကံေခေပမယ့္ ခ်စ္စရာေကာင္းေနတဲ့
တိုင္းျပည္တစ္ခုကိုပါ”။
ဟုတ္ပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် လြမ္းေနရပါတယ္။ ကံေခေနတဲ့ အမိတိုင္းျပည္၊ ၿပီးေတာ့ ဘ၀တစ္ခုလံုးကို ကံၾကမၼာကိုပဲ အပ္ႏွံထားၾကရတဲ့ သူေတြ။

သကၠရာဇ္ေတြက ေျပာင္းေျပာင္းလာေပမယ့္ အေမ့အိမ္ေလးက ေျပာင္းမလာဘူး။ ေႏြေပါင္းမ်ားစြာ ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီး ရြက္ႏုေတြ အခါခါေ၀ခဲ့ေပမယ့္ ငါတို႔အိမ္ေလးက တစ္ခါမွ မလန္းဆန္းခဲ့ဖူးဘူး။ လူျဖစ္လာ ခဲ့ရေပမယ့္ လူလို ေနမသြားႏုိင္ခဲ့ၾကတဲ့ ငါတို႔ ဘိုးဘြားမ်ားကို လြမ္းမိတယ္။ ငယ္ငယ္က အဘိုးေျပာတဲ့ စကားကို အမွတ္ရေနေသးတယ္။ “ဒီေဆးပ်င္းလိပ္ေလးနဲ႔ ဒီေရေႏြးအိုးေလးရွိရင္ ေတာ္ေတာ္ ျပည့္စံုေန ပါၿပီကြာ”တဲ့။ ရိုးသားတဲ့ ေအးခ်မ္းစြာေနတတ္တဲ့ ငါတို႔ ဘိုးဘြားေတြရဲ႕ ဘ၀မ်ားစြာကိုလည္း လြမ္းမိပါတယ္။
ေက်ာင္းတက္ခ်င္ေပမယ့္ တက္ခြင့္မရတဲ့ အတြတ္တို႔ ေမာင္ႏွမတစ္ေတြကိုလည္း လြမ္းတယ္။ အတြတ္ေလး သံုးတန္းေအာင္ေတာ့ ေက်ာင္းထြက္လိုက္ရတယ္။ ပိုက္ဆံမရွိလို႔ မိဘေတြက မထားႏိုင္ဘူး တဲ့။ အဲဒီအခ်ိန္က မ်က္ရည္တရြဲရြဲနဲ႔ အတြတ္က “ေက်ာင္းဆက္တက္ခ်င္လိုက္တာကြာ”တဲ့။ ကေလးပီပီ ရိုးရိုးေလး ၿငီးတြားခဲ့တယ္။ အတြက္ေရ အဲဒီတုန္းက မင္းမ်က္ႏွာေလးကို ခုထိ ငါျမင္ေနဆဲပဲ။ ခုေတာ့ အတြတ္တစ္ေယာက္ လယ္တဲေတြနဲ႔ ေပ်ာ္လို႔။ လူ႕ဘ၀ဆိုတာ ဘာလဲလို႔ အတြတ္ကို သြားေမးရင္ စားမယ္ေသာက္မယ္။ လယ္ထြန္မယ္။ မိန္းမယူမယ္။ သားသမီးေလးေတြယူမယ္။ ၿပီးရင္ ခိုင္းစားမယ္။ ဒီလိုပဲ ေျဖလိမ့္မယ္။ ဟုတ္တယ္ေလ။ သူ႕ပတ္၀န္းက်င္မွာ ဒီအတိုင္းပဲျဖစ္ေနၾကတာကိုး။ ေက်ာင္းထားၿပီး ပညာသင္ေပးမယ္ဆိုတာလည္း သံုးတန္း၊ ေလးတန္းက ပိုၿပီး ထားႏိုင္စြမ္း မရွိၾကဘူး။ ဒါေတာင္ အတြက္တို႔ရြာက အတန္းေက်ာင္းရွိလို႔။ အတန္းေက်ာင္းမရွိတဲ့ ရြာေတြဆို ပိုဆိုးၿပီ။
တစ္ခ်ိဳ႕ရြာေတြဆို ရြာက ဘုန္းၾကီးနဲ႔ ရြာသားေတြက ကိုယ့္စရိတ္နဲ႔ကို ေက်ာင္းေဆာက္ၿပီး ဆရာ ဆရာမေတြကို လခေပး သင္ေစပါ့မယ္ဆိုၿပီး ေက်ာင္းခ်ေပးဖို႔ အထက္ကို ေျပာတာေတာင္ ခြင့္မျပဳဘူး။ ဒါနဲ႔ ခေလးေတြဟာ ေက်ာင္းတစ္ခါတက္ဖို႔ ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် ခုႏွစ္မိုင္၊ ရွစ္မိုင္ေလာက္ လမ္းေလွ်ာက္သြား တက္ၾကရတယ္။ ေက်ာင္းတက္ဖို႔ ဒီေလာက္ခက္ခဲတဲ့ေဒသမွာ ခေလးေတြဟာ ဘယ္လုိလုပ္ေက်ာင္းေပ်ာ္ ႏိုင္ပါ့မလဲ။ ခေလး ေက်ာင္းမေပ်ာ္ေတာ့ ပညာတတ္ဘယ္မွာ ထြက္ေတာ့ပါ့မလဲ။ ပညာတတ္ အလိုမရွိ ေသာတိုင္းျပည္၊ ပညာတတ္မုန္းေသာေခါင္းေဆာင္၊ ဖားတတ္ယားတတ္မွ လူရာ၀င္ႏိုင္တဲ့အဖြဲ႕ အစည္း …..ဒီေခတ္မွာ လူျဖစ္လာရတဲ့ ငါတို႔ကိုယ္က ယဇ္ေကာင္ေတြလို ျဖစ္လို႔။ ဒါက အတြတ္တို႔ ရြာနားက ကၽြန္ေတာ္သိတဲ့ ရြာေလးကို ေျပာျပတာပါ။ ဒီထက္ ေက်ာင္းတက္ဖို႔ ခက္ခဲတဲ့ရြာေတြက ကၽြန္ေတာ္ လြမ္း ေနေသာ ျပည္ေလးမွာ အမ်ားၾကီး။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရြာနားမွာ ပိုက္လိုင္းၾကီးတစ္ခုရွိတယ္။ အဲဒီပိုက္လိုင္းၾကီးေတြကို ၾကည့္ၿပီး အဘြားက မွတ္ခ်က္ခ်တယ္။ “ေမာင္မင္းၾကီးသားမ်ား အလုပ္လုပ္ပံုကေတာ့ အံ့ပါရဲ႕ေတာ္။ တစ္ေန႔တစ္ျခား တိုးတက္ေနလိုက္တာ။ ဒီေလာက္ၾကီးက်ယ္တဲ့ ပိုက္လံုးၾကီးေတြ တစ္ခါမွ မျမင္ဖူးဘူး”တဲ့။ တကယ္ေတာ့ အဘြားကို ပိုပိုၿပီး လြမ္းမိတာ အဲဒါေၾကာင့္ပဲ။ ဒီပိုက္လံုးၾကီးနဲ႔ အဘြားတို႔ေျမက သယံဇာတေတြကို တစ္ဖက္ႏိုင္ငံကို အလကားနီးပါးေပးေနရတာကိုေတာ့ အဘြားတစ္ေယာက္ဘယ္သိႏိုင္ပါ့မလဲ။ အဘြားမွာ ေက်ာင္းမေနခဲ့ဘူးလို႔ အသိအျမင္ ဗဟုသုတက မက်ယ္ဘူးေလ။ ဒီေတာ့ အဘြားတို႔မွာ သမုဒၵရာ၀မ္း တစ္ထြာအတြက္ ရုန္းကန္ရင္းသာ အခ်ိန္ကုန္ေနေတာ့တာ။ ျပာသေလာက္ ႏွမ္းမထြက္တဲ့ သူတို႔ဘ၀ ကိုလည္း ပစၥဳပၸန္ဘ၀လုပ္ရပ္မ်ားနဲ႔ ဘာမွ မဆိုင္ဘူး၊ ငါတို႔ကိုယ္က အတိတ္ကံ မေကာင္းခဲ့လို႔ပါဆိုၿပီး အတိတ္ကံကို မ်က္ႏွာလႊဲၿပီး ဘ၀ကို ေအးေအးသာ ေလွ်ာက္လွမ္းေနၾကေတာ့တာပဲ။ အဘြားေရ... အခုခ်ိန္ထိ သားတို႔အတိတ္ကံေတြက မေကာင္းေသးဘူးလား။
တစ္ေန႔ေသာအခါက စစ္သားေတြ ရြာထဲေရာက္လာၾကတယ္။ အတြတ္တို႔ခမ်ာ စစ္သားျမင္ရင္ လန္႔ေနေတာ့တာ။ စစ္သားေတြက တစ္အိမ္ဆင္း တစ္အိမ္တက္နဲ႔ ဘာေတြမ်ား လုပ္ေနပါလိမ့္။ ေတြးလို႔မွ မၿပီးေသးဘူး။ စစ္သားသံုးေယာက္ အတြတ္တို႔အိမ္ေရွ႕ေရာက္လာတယ္။ လက္ထဲမွာ ေရႊတိဂံုဘုရားပံု၊ က်ိဳက္ထီးရိုးဘုရားပံု….စတဲ့ ဘုရားပံုေတြကို ကိုင္လို႔ေပါ့။ “ဒီဘုရားပံုေတြထဲက သံုးခု၀ယ္ပါ”တဲ့။ အတြတ္ အံ့ၾသသြားတယ္။ ဒီလို ေစ်းသည္(သယ္)မ်ိဳး တစ္ခါမွ မေတြ႕ဘူးလို႔ေပါ့။ ဘာမေျပာ ညာမေျပာနဲ႔ အတြတ္ လည္း သူတို႔၀ယ္ခိုင္းတဲ့ ပံုေတာ္ေတြကို ၀ယ္ထားလိုက္ရတယ္။ အဘြားကေတာ့ ေျပာတယ္။ “ေၾသာ္ ေမာင္ မင္းၾကီးသားမ်ားက ငါတို႔ ဆင္းရဲေနတာ မၾကည့္ရက္လို႔ ကုသိုလ္တိုးၿပီး ခ်မ္းသာေအာင္ ပံုေတာ္ေတြ လာေရာင္းေပးတာျဖစ္မွာပါ”တဲ့။ အဘြားတို႔ကို သိပ္လြမ္းတာပဲ။
စစ္ေၾကာင္းဆင္းၿပီဆိုရင္ ရြာသားေတြခမ်ာ ေနစရာမရွိေတာ့ဘူး။ သူတို႔လာရင္ ရြာသူၾကီးလည္း အလုပ္ကို ရႈပ္ေနေတာ့တာပဲ။ သစ္သားတို၊ သစ္သားစရွိတဲ့သူေတြကလည္း သိမ္းရဆည္းရနဲ႔။ သစ္ေတြ ေတြ႕ရင္ သစ္ခုတ္မႈနဲ႔ သစ္ကိုသိမ္း၊ လူကို ဖမ္းအံုးမွာ။ သူတို႔ကို ေကၽြးေမြးဧည့္ခံရတာကလည္း အရက္နဲ႔ ၾကက္နဲ႔။ သစ္လုပ္တဲ့သူေတြဆို စစ္သားျမင္ရင္ ဖ်ပ္ဖ်ပ္လူး လန္႔ေနၾကရတာ။ စက္ေတြေရာ၊ ပစၥည္းေတြ ေရာ အားလံုးကို သိမ္းသိမ္းသြားတတ္လို႔ေလ။ တစ္ခါတစ္ေလက်ေတာ့လည္း မက္ေမာေလာက္စရာ ေငြေလး ဘာေလး ေပးလိုက္ရင္ မသိမ္းဘဲ ျပန္သြားၾကတာပါပဲ။ အဘိုးက ေျပာတယ္ “အစိုးရကေတာ့ သစ္ ေတာ မျပဳန္းေအာင္ ေတာ္ေတာ္ထိန္းတာပဲ”တဲ့။ ဘယ္သူေတြ သစ္ေတာျပဳန္းေအာင္ လုပ္ေနသလဲဆိုတာ မသိရွာတဲ့ အဘိုးနဲ႔အဘြားတို႔ကို သိပ္လြမ္းမိတယ္။
အတြတ္တို႔တစ္ေတြလည္း လုပ္ရကိုင္ရ၊ စားရေသာက္ရတာ ေတာ္ေတာ္က်ပ္တည္းလာၿပီ။ ရာသီ ဥတုက မေကာင္းလို႔ သီးႏွံက အထြက္မေကာင္းဘူး။ သီးႏွံအထြက္မေကာင္းတဲ့ၾကားထဲ ကိုယ့္ယာမွာ ေတာင္ ကိုယ္စိုက္ခ်င္ရာ စိုက္ခြင့္မရွိျပန္ေတာ့ ပိုၿပီး အခက္ေတြ႔ေတာ့တာေပါ့။
မႏွစ္ကေတာ့ ၀ါကို အထူးစိုက္ရမယ္တဲ့။ လမ္းေဘး ယာေတာမွန္သမွ် ၀ါခင္းေတြပဲ စိုက္ၾကရ တယ္။ ခက္တာက ၾကိဳတင္ၿပီးေျပာထားရင္ေတာ့ ဘာျပႆနာမွ မရွိဘူး။ ခုေတာ့ လမ္းေဘးက ယာေတာ မွာ အတြတ္က ေျမပဲေတြစိုက္ၿပီးသား။ တစ္ေန႔က ႏုတ္ၾကည့္ေတာ့ ဥေတြေတာင္ ဥေနၿပီ။ ရလုိရျငား ရြာသူၾကီးကို ၀ါ မစိုက္ရဖို႔ သြားေတာင္းပန္တယ္။ ဘာပဲလုပ္လုပ္၊ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ႏွေျမာတသစြာနဲ႔ ေျမပဲခင္းေလးကို ဖ်က္ဆီးၿပီး ၀ါ စိုက္လိုက္ရတယ္။ ဘယ္ယာေတာမွာ ဘာစိုက္ရမယ္ဆိုတာ လယ္ပိုင္ရွင္၊ ယာပိုင္ရွင္ထက္ ဘယ္သူက ပိုသိႏိုင္ပါ့မလဲ။ အတြတ္တို႔ စိတ္ညစ္ရတဲ့ ႏွစ္ပါပဲ။ အတြတ္ေရ မင္းတို႔ကိုသာ မဟုတ္ဘူး။ မင္းတို႔ဘ၀ေလးေတြကိုလည္း ငါလြမ္းတယ္။
ဒီႏွစ္လည္း ထိုနည္းလည္းေကာင္းပဲ အိမ္တိုင္းအိမ္တိုင္း ၾကက္ဆူစိုက္ရမယ္တဲ့။ ကားလမ္းေဘး၀ဲ ယာမွာ ၾကက္ဆူစိုက္သြားေနရတဲ့ ဒုကၡကလည္း မေသးဘူး။ ေန႔စဥ္လိုလိုဆိုေတာ့ အလုပ္ပ်က္တယ္။ အမ်ားပိုင္တဲ့ ေျမေနရာတိုင္းမွာ ၾကက္ဆူစိုက္ရတယ္။ ကိုယ့္မ်ိဳးေစ့နဲ႔ကို ၀ယ္ၿပီးစိုက္ၾကရတာ။ တစ္အိမ္ကို အပင္တစ္ေထာင္ စိုက္ရမယ္တဲ့။ ကိုယ္စားဖို႔ေတာင္ မနည္းရုန္းကန္ေနရတဲ့ဘ၀မွာ အထက္က ဘယ္သူမွန္း မသိတဲ့ လူေတြအတြက္ လုပ္ေပးေနရတာကမ်ားေတာ့ အတြတ္တို႔ စိတ္ညစ္ရၿပီေပါ့။ စိတ္ညစ္လည္း ဘာမွ မတတ္ႏိုင္ဘူးေလ။ အတြတ္ေရ..မင္းတို႔ကို ငါ မ်က္ရည္ေတြနဲ႔ လြမ္းတယ္။
ဒီၾကားထဲ လုပ္အားေပးက သြားရေသးတယ္။ လုပ္အားေပးဆိုေပမယ့္ လုပ္အားတင္မကဘူး။ ေငြအားပါ ေပးရတာ။ ကိုယ့္ေက်ာက္ခဲနဲ႔ကိုယ္ လမ္းေဖာက္ရတာ။ ေက်ာက္စီရတာ။ အိမ္သာမရွိဘာမရွိ၊ ေတာထဲက လမ္းေဘးမွာ ဒီအတိုင္းအိပ္ရတယ္။ ေငြပန္းလူပန္း။ အလုပ္လုပ္ရတာကလည္း လြတ္လပ္မႈမရွိ။ လက္နက္ကိုင္ စစ္သားေတြက အၿမဲတမ္းေဘးမွာ ေစာင့္ေနတာ။ အတြတ္ကို အဲဒီစစ္သားက ေျပာတယ္တဲ့။ “က်ဳပ္လည္း ဘာမွ မတတ္ႏိုင္ဘူးဗ်။ အထက္က ခိုင္းလို႔ လုပ္ရတာ။ ခင္ဗ်ားတို႔ၾကည့္ရတာ စိတ္မေကာင္း ဘူး” “ေနာက္ဘ၀က်ရင္ ၿမိဳ႕သားျဖစ္ေအာင္ ဆုေတာင္းဗ်ာ”လုိ႔ ေျပာတယ္တဲ့။ သူလည္း သူ႔ ဗဟုသုတ အေလ်ာက္ ေျပာတာျဖစ္မွာေပါ့။ အတြတ္တို႔ လူငယ္တစ္သိုက္ လုပ္အားေပးက ျပန္လာတဲ့ပံုကိုလည္း လြမ္းေနမိပါတယ္။ အတြက္ေရ..မင္းကို အဲဒီလို ေျပာတယ္ဆိုတဲ့ က်ပ္က်ပ္တည္းတည္း အသက္ေမြးေနရ တဲ့ စစ္တပ္ေအာက္ေျခလူတန္းစားေတြကိုလဲ လြမ္းမိတာပဲ။
အလြမ္းေရယဥ္ေၾကာမွာ လြင့္ေမ်ာေနမိတာ ဘာကိုမွ သတိမထားမိခဲ့ဘူး။ “အစ္ကို…အစ္ကို (ဒီ)ၿမိဳ႕မွာ ဆင္းမွာ မဟုတ္လား”။ ေဘးနားက ခရီးသည္က လက္တို႔ႏႈိးမွ ကမန္းကတန္းထမိတယ္။ တန္း ေပၚကအထုပ္ကို ဆြဲခ်ၿပီး ရထားျပတင္းေပါက္ကေန ခုန္ခ်လိုက္ရတယ္။ ခရီးသည္ေတြက အမ်ားၾကီး။ ကိုယ္၀န္သည္ေတြ၊ သက္ၾကီးရြယ္အိုေတြ၊ ကေလးေတြ….အလုအယက္တိုးေ၀ွ႕ဆင္းေနၾကရတယ္။ တစ္တြဲ လံုးနီးပါး ဆင္းၾကတာျဖစ္ေပမယ့္ (ဒီ)ၿမိဳ႕ မွာ ရထားက ၿငိမ့္ရံုပဲ ၿငိမ့္တာေလ။
လြင္ျပင္ရိုင္း
၂၄၊ ၀၆၊ ၂၀၀၈

ကံဆိုးမိုးေမွာင္က်ျခင္း၊ တာ၀န္မဲ့ျခင္း၊ စိတၱဇေန႔ရက္မ်ားႏွင့္ကၽြန္ေတာ္

ကံဆိုးမိုးေမွာင္က်ျခင္း
ခုေတာ့လဲ ကမၻာၾကီးက သူမဟုတ္ေတာ့သလို။ ၿငိမ္သက္လို႔။ ၿငိမ္သက္မႈမွာ ကၽြန္ေတာ္ အၾကိမ္ၾကိမ္ အရသာခံခဲ့ဖူးပါတယ္။ ၿငိမ္သက္မႈမွာ ကၽြန္ေတာ့္စိတ္ေတြ အၾကိမ္ၾကိမ္ ေအးခ်မ္းခဲ့ဖူး ပါတယ္။ ၿငိမ္သက္မႈကို ကၽြန္ေတာ္ အၾကိမ္ၾကိမ္ တမ္းတမက္ေမာခဲ့ဖူးပါတယ္။ ခုေတာ့……..
ၿငိမ္သက္ေနတဲ့ ကမၻာၾကီးရဲ႕ တစ္နံတစ္လ်ား ရပ္၀န္းေလးတစ္ခုဟာ ေျခာက္ျခားဖြယ္။ သုသာန္တစျပင္လို ေသြးပ်က္ဖြယ္။ အေဖ ဘယ္ေရာက္သြားၿပီလဲ၊ အေမ ဘယ္ေရာက္သြားသလဲ။ ကၽြန္ေတာ့္အခ်စ္ဆံုး ညီမေလးေကာ ဘယ္ေရာက္သြားခဲ့ၿပီလဲ။ ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္သူငယ္ခ်င္း မ်ားစြာ…. မ်ားစြာ……မ်ားစြာ။ ဘယ္မ်ားေရာက္ကုန္ၾကၿပီလဲ။ ခု…ကၽြန္ေတာ္ ျမင္ေနရတဲ့ ရႈခင္းေတြက တကယ္လား၊ အစစ္အမွန္ဟုတ္ရဲ႕လား။ ကၽြန္ေတာ္ အိပ္မက္,မက္ေနတာမ်ားျဖစ္မလား။ ေတြးရင္း ေတြးရင္း ကၽြန္ေတာ့္စိတ္ေတြ ေျခာက္ျခားလာတယ္။ ဘာရယ္မွန္း စဥ္းစားလို႔ မရေတာ့။ ကၽြန္ေတာ္ ရႈိက္ၾကီးတငင္ ငိုေၾကြးပစ္လိုက္တယ္။


ကၽြန္ေတာ္တို႔ရြာမွာ မေန႔ကတဲက ေလအေတာ္တိုက္တယ္။ ေလက တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ၾကမ္း ၾကမ္းလာတယ္။ “ေလေတြအရမ္းတိုက္ေနတယ္၊ မီးေဘးအႏၱရာယ္ေၾကာင့္ မီးဖိုက မီးေတြ ၿငိမ္းသက္ ၾကဖို႔” ရြာထဲမွာ လူၾကီးေတြ လိုက္လံေျပာေနၾကတာေတြ႕ရတယ္။
ေန႔ခင္းက လယ္ေတာမွာ အလုပ္မ်ားခဲ့ၾကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရြာက ည ၉-နာရီဆို အိပ္ေန ၾကၿပီ။ မွတ္မွတ္ရရ မေန႔က ကၽြန္ေတာ္က ဘၾကီးဖိုးေဆာင္တို႔အိမ္က လယ္ေတာမွာ အလုပ္လုပ္ကူ ရတယ္။ အရမ္းပင္ပန္းေတာ့ ၉-နာရီေတာင္ မရွိေသးဘူး။ အိပ္ငိုက္ေနၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ရြာမွာ ေလက အရမ္းတိုက္ေနတာနဲ႔ ေတာ္ေတာ္နဲ႔အိပ္မေပ်ာ္ဘူး။ ၈-နာရီေလာက္က ညီမေလးရယ္၊ သူ႔ခင္ပြန္းရယ္၊ ၅-ႏွစ္အရြယ္ ကၽြန္ေတာ့္တူေလး သန္းထိုက္ရယ္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔အိမ္ကို ေရာက္လာၾကတယ္။ သူတို႔ အိမ္က ရြာအစြန္မွာ၊ အိမ္ကလဲေသးေသးေလး။ “ေလက အရမ္းတုိက္တာ အစ္ကိုရဲ႕၊ ညီမတို႔အိပ္လို႔ မရဘူး၊ ေခါင္မိုးေတြလဲ လန္ေနၿပီ၊ အဲဒါ ဒီည ဒီမွာ အိပ္ဖို႔ဆိုၿပီး လာခဲ့ၾကတာ”လို႔ ေျပာပါတယ္။
ေအးေအးေဆးေဆးပါပဲ။ ေလတိုက္တာမ်ား အဆန္းလုပ္လို႔။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အတြက္ေတာ့ ဒီေလာက္ေလတိုက္တာကေတာ့ ရိုးေနၿပီ။ သန္းထိုက္ေလးကို ညီမေလးက ၾသကာသေတြ တိုင္ေပးၿပီး ဘုရားရွိခိုးကာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အိပ္ယာ၀င္ခဲ့ၾကတယ္။ ေလက တေ၀ါေ၀ါ တိုက္ခတ္ေနဆဲ။ အိပ္ယာ၀င္ ခါနီး ညီမေလးက “အစ္ကိုၾကီး မနက္ျဖန္က်ရင္ အိမ္ကိုလာခဲ့အံုးေလ၊ အိမ္က အမိုးေတြ ခုေလာက္ဆို အကုန္ျပဳတ္ကုန္ေလာက္ၿပီ”လို႔ ေျပာခဲ့တယ္။ တူေလးကလဲ “ဦးဦး ေနာက္တစ္ခါ ၿမိဳ႕သြားရင္ ကားရုပ္ ေလး၀ယ္ခဲ့အံုးေနာ္”လို႔ ေျပာခဲ့တယ္။ ေတာင္ေရာက္ေျမာက္ေရာက္စကားေတြ ေျပာရင္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ အိပ္ေပ်ာ္သြားၾကတယ္။
ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ေကာ ဒီမွာ ရွိေနတာ ေသခ်ာရဲ႕လား။ လူဆိုလို႔ တစ္ျမည္းတစ္ေကာင္မွ မေတြ႔ရဘူး။ ရြာဘက္ကို ေျခဦးလွည့္ခဲ့တယ္။ ကဆုန္လျပည့္က်ရင္ ေညာင္ေရသြန္းေလာင္းဖို႔ ျပင္ဆင္ထားတဲ့ ေဗာဓိေညာင္ပင္ၾကီးလဲ တစ္စစီလဲၿပိဳေနၿပီ။ ကၽြန္ေတာ္ ရြာဘက္ကို သြားရမွာ မ၀ံ့မရဲ ျဖစ္ေနမိေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ သြားမွ ျဖစ္မွာပါေလဆိုၿပီး အားတင္းသြားခဲ့တယ္။ “အိုး….ဘုရား. ဘုရား….အိမ္ေတြအားလံုး ၿပိဳက်လို႔ပါလား၊ လူေသအေလာင္းေတြက ျမင္မေကာင္း ရႈမေကာင္း၊ ႏြား ေတြ၊ ေခြးေတြ…စတဲ့ တိရစၦာန္အေသေကာင္ေတြကလဲ အမ်ားၾကီး”။ ဆက္ေလွ်ာက္လာခဲ့တယ္။ ဒီအတိုင္းပဲ။ “ဒါ ငါတို႔ ရြာေကာ ဟုတ္ရဲ႕လား၊ ငါ အိပ္မက္ဆိုးေတြ မက္ေနတာ ျဖစ္ပါေစ”လုိ႔ ဆုေတာင္းေနမိတယ္။
တစ္စံုတစ္ေယာက္က ညိွဳ႕ယူဖမ္းစားထားခံရသူတစ္ေယာက္လို ေလးေလးပင္ပင္ ဖင့္ဖင့္ ႏြဲ႕ႏြဲ႕ နဲ႔ တစ္လွမ္းခ်င္း ေခါင္းငိုက္စိုက္ခ်ၿပီး ကၽြန္ေတာ္ ေလွ်ာက္သြားေနမိတယ္။ အားရပါးရ၊ တအ့ံတၾသ၊ ေအာ္လိုက္တဲ့ အသံ။ “ေဟး…ေဟး…ထြန္းေမာင္ၾကီး မေသေသးဘူးေဟ့”။ တစ္ရြာလံုး ရစရာမရွိ ေအာင္ ပ်က္စီးၿပီး အားလံုးနီးပါး ေသဆံုးပ်က္စီးခဲ့ရေပမယ္၊ အဆိုးထဲကအေကာင္း ကၽြန္ေတာ္တစ္ ေယာက္က်န္ေသးတာ ေတြ႕ရလို႔ ခဏတာ ေပ်ာ္လိုက္မိၾကေသးတယ္။ မၾကာပါဘူး။ ဘာမေျပာ၊ ညာမ ေျပာနဲ႔ ေမာင္သန္းက ထၿပီး “ဟီး…”ခနဲ ငိုလိုက္ေတာ့ အားလံုး ဘာစကားမွ မေျပာဘဲ ငိုလိုက္ၾက ျပန္ေတာ့တယ္။ ဘာစကားမွလဲ ေျပာစရာမရွိဘူးေလ။ ငါ့အေဖ၊ ငါ့အေမ၊ ငါ့အစ္ကို၊ ငါ့ညီမ၊ ငါ့ညီေလး၊ ………………ငါ့ခ်စ္သူ…..။ သူတို႔ကို ေတြ႕မိၾကေသးလား။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေမးခ်င္တာ အဲဒါ တစ္မ်ိဳးပဲ။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလံုး သိေနၾကတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာ အဲဒီအတြက္ အေျဖမရွိဘူး။
တာ၀န္မဲ့ျခင္း
“ကဲ ငါတို႔ ဘာဆက္လုပ္ၾကမလဲ”၊ “ပထမဆံုး မေသမရွင္ ရွိေနႏိုင္တဲ့ သူေတြကို လိုက္ရွာရ မယ္”၊ “ေနာက္ၿပီး စားစရာလဲ ရွာၾကအံုးဟ”၊ တစ္ေယာက္တစ္ေပါက္နဲ႔ စဥ္းစားအေျဖရွာေနၾကတယ္။ စကားသာေျပာေနရတယ္။ အသံက အျပင္ကုိေရာ ေရာက္ရဲ႕လားဆိုတာ မေသခ်ာဘူး။ ပထမဆံုး ကၽြန္ေတာ္တို႔ အေလာင္းေတြကို စုၿပီး ပံုထားၾကတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရြာမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ သူငယ္ခ်င္း သံုးေယာက္အပါအ၀င္ ၁၅-ေယာက္ပဲ ေတြ႕ရတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တတ္ႏိုင္သေလာက္ စုၾကတာ ခုဆို (ညေန ၄-နာရီ) အေလာင္းေတြက တစ္ရာနီးပါး ရွိေနၿပီ။ ပံုမွန္အတိုင္းဆို ကၽြန္ေတာ္က သရဲ အရမ္းေၾကာက္တတ္တာ။ ခုေတာ့ ဘာကို ေၾကာက္ရမွန္းကို မသိေတာ့ပါဘူး။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဒီလို အေလာင္းေတြ၊ တိရစၦာန္ေသေကာင္ေတြကိုရွင္းရင္းနဲ႔ ႏွစ္ရက္ေတာင္တိုင္ လာခဲ့ၿပီ။ စားစရာကလဲ လံုလံုငငမရေသးဘူး။ ရွိတာေလးနဲ႔ ျဖစ္သလိုမွ်စားေနၾကရတယ္။ ေနရ ထိုင္ရတာလဲ မေကာင္းေတာ့ဘူး။ ညက ကၽြန္ေတာ္တို႔ထဲက အၾကီးဆံုး ဦးၾကီးေမာင္ဖြင့္တဲ့ေလဒီယိုကို ၀ိုင္းနားေထာင္ေတာ့ အကူအညီေတြ အျမန္ဆံုးေပးေနၿပီတဲ့။ ျမန္မာ့အသံက ေၾကညာသြားတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္လိုက္ရတာ။ ခုခ်ိန္ထိ ဘာမွ ေရာက္မလာေသးဘူး။ ကၽြန္ေတာ္ တို႔ဘ၀ေရွ႕ေရးဆိုတာ မေျပာနဲ႔အံုး။ လက္တေလာ ပုတ္ေစာ္နံေနတဲ့အေလာင္းေတြ၊ အေသေကာင္ ေတြကို ဘယ္လုိဆက္လုပ္ၾကမလဲ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာ ဘယ္ေနရာသြားသြားအနံ႔ေတြက နံေနတယ္။ အဆိုးဆံုးက ရြာထဲက ေရတြင္းေတြ အားလံုးက ပ်က္စီးကုန္ၿပီ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာ ေသာက္စရာေရက မရွိဘူး။
သံုးရက္ေျမာက္ေန႔မွာ စစ္သားေတြ၊ ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ေရးနဲ႔ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအဖြဲ႕၀င္ေတြ ရြာကို ေရာက္လာၾကတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလံုးလဲ ဒီရြာက ထြက္ရမယ္လို႔ ေျပာတယ္။ သူတို႔နဲ႔ပါလာတဲ့ စားစရာနဲ႔ေရသန္႔ဗူးေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔အတြက္ နတ္သုဒၶါတမွ် တန္ဖိုးၾကီးလွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေလာက္ေလာက္ငငေတာ့ မစားရဘူးေပါ့ဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔တစ္ဖြဲ႕လံုး စိတ္မပါတပါနဲ႔ မအူပင္ကို ထြက္ခဲ့ရတယ္။ ဘယ္လိုအခက္အခဲပဲေတြ႕ေတြ႕၊ ဘာအနိ႒ာ႐ုံပဲျဖစ္ျဖစ္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရြာသားေတြကို လူနည္းလူဟန္နဲ႔ ေျမျမဳပ္သၿဂိဳဟ္ခ်င္တယ္ဗ်ာ။ ခုေတာ့ သူတို႔ဟာ က်င္းအၾကီးၾကီတစ္ခုတူးၿပီး အားလံုးကို စုၿပဳံျမွဳပ္ေနၾကတာ။ စိတ္မေကာင္းလိုက္တာဗ်ာ။
ဘာမွမသိတဲ့ကၽြန္ေတာ္လို ေတာသားေတာင္ နားလည္ပါတယ္ဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ အကူအညီေတြ အရမ္းကို လိုအပ္ေနပါတယ္။ ခု လုပ္ေနတဲ့ အေနအထားနဲ႔ ဘယ္လုိမွ မလံုေလာက္ ပါဘူး။ အစားအေသာက္မလုံေလာက္ဘူး၊ ေဆးမလံုေလာက္ဘူး၊ ေနစရာမလံုေလာက္ဘူး။ ဘာဆို ဘာမွ မျပည့္စံုပါဘူးဗ်ာ။ ဒါေတာင္ ႏုိင္ငံျခားအကူအညီေတြကို ဘာလို႔မ်ား ျငင္းေနရတာလဲ။ ကၽြန္ေတာ္ျဖင့္ နားကို မလည္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒီမွာလုပ္ေနတဲ့ဆရာ၀န္ေတြလဲ သိပ္ကို ပင္ပန္းေနပါၿပီ။ ေျခာက္ျခားဖြယ္အျဖစ္ အပ်က္ၾကီးထဲမွာ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ေနရတဲ့ၾကားထဲ အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ ေအးေအးေဆးေဆ ေနႏိုင္မႈေတြေၾကာင့္ ေဒါသေတြ ထြက္မိတယ္။ ဘယ္လိုမွ မခံစားႏိုင္ျဖစ္ရတယ္။
ခု လုပ္ပံုကိုင္ပံုေတြက သိပ္ကို ေႏွးေကြးလြန္းတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ဆို မုန္တိုင္းထဲက လြတ္ေျမာက္ ခဲ့ေပမယ္ က်န္းမာေရးထိခိုက္ၿပီး ေသဆံုးေနၾကရတယ္။ သက္ၾကီးရြယ္အိုေတြ၊ ကေလးေတြက အမ်ား ဆံုးပဲ။ ရွိတဲ့အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ေတြနဲ႔ စားစရာ၊ ေနစရာ……..ဘာမွကို မရွိတာ။ က်န္းမာေရးေတြလဲ အကုန္ ထိခိုက္လာကုန္ၿပီ။ ၀မ္းေလွ်ာေနသူေတြကလဲ တစ္ေယာက္ၿပီးတစ္ေယာက္။ အဆိုးဆံုးက အိမ္သာက အလုံအေလာက္မရွိဘူး။
အလွဴရွင္ေတြကေတာ့ ေပၚပါတယ္။ လွဴတဲ့သူေတြလဲ လွဴေနၾကတာပဲ။ ဒါေပမယ့္ တာ၀န္ခံ လူၾကီးက သူတို႔ကို အရင္အပ္ရမယ္ဆိုလို႔ အလွဴရွင္ေတြက အယံုအၾကည္မရွိဘူး။ ၾကားထဲက ဒုကၡသည္ေတြက ပိုပိုၿပီး မျပည့္မစံုျဖစ္လာရတယ္။ လာဘ္စားတယ္ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျပည္ ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ သေကၤတလို ျဖစ္ေနၿပီ။ ဒီအတြက္ ကၽြန္ေတာ္သိပ္မေျပာလိုေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ခုလို…..ခုလို ဒုကၡအၾကီးအက်ယ္ေရာက္ေနတဲ့အခါမ်ိဳးမွာေတာ့ လုပ္မစားသင့္ပါဘူးဗ်ာ။
ေလးရက္ေျမာက္ေန႔မွာ လူၾကီးေတြေရာက္လာတယ္။ လာၿပီးအားေပးစကားေျပာတာေပါ့။ ဘာမွစိတ္မပူၾကနဲ႔။ အားလံုးအေျခအေနေကာင္းသြားၿပီ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ခင္ဗ်ားတို႔ကို အစစအရာရာ ကူညီသြားမွာပါလို႔ ေျပာသြားတယ္။ “မွာပါ”ဆိုတာက ဘာၾကီးလဲဗ်ာ။ ခုေတာင္ အကူအညီမရလို႔ ေသေနတဲ့သူေတြက ေသေနၾကၿပီ။ ေရာဂါျဖစ္ေနတဲ့သူေတြက အသည္းအသန္ျဖစ္ေနၾကၿပီ။ ဒီေျပာ ေနတဲ့အခ်ိန္မွာေတာင္ အရမ္းအရမ္းကို၊ အလြန္႔အလြန္ကို ေနာက္က်ေနၿပီ။ ဒါေတာင္ လက္ထဲမွာ ဘာမွမပါဘဲ “မွာပါ”ဆိုတဲ့စကားကို ေျပာရက္တယ္။
ကၽြန္ေတာ့္စိတ္ထဲမွာ ေဒါသအထြက္ဆံုး၊ နာအက်ည္းဆံုးက “ခင္းဗ်ားတို႔လုိအပ္တာကို က်ဳပ္တို႔ ကူညီမယ္၊ ၿပီးေတာ့ လာမယ့္ ဆႏၵခံယူပြဲက်ရင္ ေထာက္ခံမဲေတြလဲ ထည့္ၾကအံုးေနာ္”တဲ့။ မ်က္ႏွာေျပာင္တိုက္ၿပီး သူမို႔လို ေျပာရက္တယ္ဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အဖြဲ႕ကို စိတ္ေရာကိုယ္ပါ ကူညီေနတဲ့ စစ္ဗိုလ္ဆရာ၀န္ေလးကေတာ့ ေျပာတယ္။ “လူၾကီးေတြက ဆႏၵခံယူပဲြေလာက္ ခင္ဗ်ားတို႔ကို ဂရုစိုက္ တာ မဟုတ္ဘူးဗ်”တဲ့။
စိတၱဇေန႔ရက္မ်ားႏွင့္ကၽြန္ေတာ္
မနက္ျဖန္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျပန္ရေတာ့မယ္။ ေရာက္ၿပီး တစ္ရက္အၾကာမွာပဲ က်န္းမာတဲ့သူေတြ ဒီမွာမေနရဘူး။ ျပန္ၾကေတာ့တဲ့။ ဟုတ္ပါၿပီ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘယ္ကို ျပန္ရမွာလဲ။ ဟုတ္ပါၿပီ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရြာကို ျပန္ပါၿပီတဲ့။ ဘာသြားစားမလဲ။ ေရဘယ္က ေသာက္ရမလဲ။ ဘယ္မွာေနရမွာလဲ။ ကၽြန္ေတာ္လဲ လူငယ္ပီပီ ကိုယ့္အားကို ကိုးခ်င္တာေပါ့ဗ်ာ။
အာဏာပိုင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေတြအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားအကူအညီကို လက္ခံဖို႔ အဆင္သင့္ မျဖစ္ေသး ဘူးဆိုသလိုပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔လဲ ရြာကို ျပန္ဖို႔ အဆင္သင့္မျဖစ္ေသးပါဘူးဗ်ာ။
“ခင္ဗ်ားတို႔က ဘာသိလို႔လဲ၊ ႏုိင္ငံျခားအကူအညီဆိုတာ ယူတုိင္းေကာင္းတာမဟုတ္ဘူး၊ သူတို႔ က က်ဳပ္တို႔သယံဇာတေတြကို မက္ေမာလို႔ ေထာင္ျမင္ရာစြန္႔တဲ့အေနနဲ႔ လာလွဴၾကမွာဗ်၊ အဲဒါေၾကာင့္ မို႔လို႔ လူၾကီးေတြက ေသခ်ာစိစစ္ၿပီးမွ လက္ခံေနတာ”တဲ့။ ၾကံ့ဖြံ႕လူၾကီးတစ္ေယာက္က ေျပာတယ္။ ဒါမ်ိဳး ငတံုးေတြရွိေနသမွ်ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ျပည္သူေတြ ဒုကၡေတာနက္ထဲမွာ တ၀ဲလည္လည္ ျဖစ္ေန အံုးမွာပဲ။ တျဖည္းျဖည္း ကၽြန္ေတာ္လဲ အရႈးတစ္ေယာက္လို ျဖစ္လာခဲ့ၿပီ။
ေလေတြ စတိုက္တဲ့ညတုန္းကသာ ဒီလို ၾကီးက်ယ္တဲ့မုန္တိုင္းၾကီး တိုက္ခတ္လာႏိုင္တယ္လို႔ ၾကိဳတင္သတိေပးမႈေလးမ်ားရွိခဲ့ရင္ ေမေမ၊ ေဖေဖ……ခ်စ္တဲ့ညီမေလး…တူေလးသန္းထိုက္…ငါတို႔ရြာ သားမ်ား….. ဒီေလာက္အမ်ားၾကီး မေသေလာက္ဘူးလို႔ ေတြးမိေတာ့ ရင္ထဲမွာ တဆစ္ဆစ္နာက်င္ လာတယ္။ ငိုဖို႔ေတာင္ မ်က္ရည္က မရွိေတာ့ဘူး။ ခံစားဖို႔ ရင္ဘက္က ကြဲေနၿပီ။ အရူးတစ္ပိုင္းနဲ႔ကၽြန္ေတာ္…..။
ခု ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕အခက္အခဲက သယံဇာတေတြထက္ တန္ဖိုးရွိပါတယ္ဗ်ာ။ သူ႕ကိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ မေျပာရဲခဲ့ပါဘူး။ ခင္ဗ်ားတို႔ ငတုံးေတြ ေျပာခ်င္ရာေျပာ၊ အာဏာယိုင္သြားမွာ၊ ထုိင္ခုံေပၚက ဆင္းရမွာေၾကာက္လို႔ ခင္ဗ်ားတို႔ တြန္႔ဆုတ္ေနၾကတယ္၊ က်ဳပ္တို႔ထက္ အာဏာၿမဲေရးကိုု အဓိကထား ေနတယ္ဆုိတာ တစ္တိုင္းျပည္လံုးသိေနပါတယ္ဗ်ာ။ သူ႕ကိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ မေျပာရဲခဲ့ပါဘူး။
ဒီ…..စိတၱဇေန႔ရက္မ်ား ဘယ္အထိ အလ်ားရွည္ေနအံုးမလဲ…
ေမွာင္အတိက်ေနတဲ့တိုင္းျပည္မုိ႔
ေသမင္းရဲ႕တိုက္ကြက္က အညွာလြယ္လြန္းလွတယ္……..။

လြင္ျပင္ရိုးင္း
14,05,2008

၀ိဆက္ေန႔

“၀ိဆက္”ဆိုတာ ဗုဒၶဘာသာပြဲေတာ္ေတြအနက္ အေရးအၾကီးဆံုးပြဲေတာ္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ယင္းပြဲေတာ္ကို ေမလရဲ႕လျပည့္ေန႔မွာ က်င္းပေလ့ရွိပါတယ္။ ျမတ္ဗုဒၶေမြးေန႔မွာ က်င္းပျခင္းျဖစ္ပါ တယ္။ အခ်ိဳ႕ဗုဒၶဘာသာေတြအတြက္ကေတာ့ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ ေမြးေန႔နဲ႔ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူေသာေန႔မွာ က်င္းပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ စာေပအရ ဗုဒၶဆိုတာ ႏိုးၾကားၿပီးေသာသူ သို႔မဟုတ္ ညာဏ္အလင္း ရရွိၿပီးသူလို႔ ဆိုလိုပါတယ္။ ဗုဒၶဆိုတဲ့ေ၀ါဟာရဟာ ထူးကဲသာလြန္ေသာညာဏ္ပညာနဲ႔ ကရုဏာ တရားရွိေသာပုဂၢိဳလ္ကို ရည္ညႊန္းပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာေတြအတြက္ ညာဏ္အလင္းဆိုတာ ပုဂၢိဳလ္ အသီးသီး တဏွာနဲ႔ဒုကၡတရားတို႔မွ လြန္ေျမာက္ရာ နိဗၺာန္ကို ရရွိတဲ့ ေကာင္းျမတ္ေသာ အေျခအေန တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။
ပြဲေတာ္ကို ေရာင္စံုမီးပံုးေတြနဲ႔ က်င္းပေလ့ရွိပါတယ္။ အိမ္ေတြကို သန္႔ရွင္းသပ္ရပ္စြာထားၿပီး တန္ဆာဆင္ၾကတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ၀ိဆက္ေန႔ထူးေန႔ျမတ္မွာ စကၠဴမ်ား၊ သစ္သားမ်ား ျဖင့္ မီးအိမ္မ်ားကို ျပဳလုပ္ေလ့ရွိၾကသလို ေလွာင္အိမ္ထဲမွငွက္မ်ားကိုလဲ ၾကီးက်ယ္ေသာ အခမ္း အနားျဖင့္ လႊတ္ေပးေလ့ရွိပါတယ္။ ပြဲေတာ္ရက္အတြင္း ႏိုင္ငံအမ်ားအျပားတြင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားဟာ နီးစပ္ရာ ေက်ာင္းမ်ားသို႔သြားကာ ရဟန္းေတာ္မ်ားအား အစားအေသာက္၊ ဖေယာင္းတိုင္၊ ပန္းမ်ားကို လွဴဒါန္းေလ့ရွိပါတယ္။ ရြတ္ဖတ္သရဇၥ်ယ္ျခင္းနဲ႔ ဆုေတာင္းျခင္းဟာ ၀ိဆက္ေန႔ထူးရဲ႕ အေရးၾကီးတဲ့ အစိတ္အပိုင္းတစ္ရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘုရားရွင္အား ေရသပၸါယ္ျခင္း အခမ္းအနားကိုလဲ က်င္းပေလ့ရွိပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ ပခံုး ေတာ္အထက္မွ ေရသြန္းေလာင္းျခင္းမ်ားကိုလဲ ျပဳေလ့ရွိပါတယ္။ ထိုသို႔ျပဳလုပ္ျခင္းရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္က ေတာ့ မိမိတို႔ရဲ႕စိတ္သႏၱာန္မွာရွိတဲ့ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟမ်ားကို ျဖဴစင္ေစဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္ ႏိုင္ငံတြင္ကား အဆိုပါ အစီအစီအစဥ္မ်ားအျပင္ မိမိတိုိ႔ရဲ႕ ရွိရင္းစြဲယဥ္ေက်းမႈမ်ားကိုလဲ ထည့္သြင္း က်င္းပေလ့ရွိပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ နဂါးအကမ်ား ပါ၀င္ေစျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ လွဴဖြယ္၀တၳဳမ်ားကိုလဲ ျမတ္ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္ကို လွဴဒါန္းဖို႔ ယူေဆာင္သြားေလ့ရွိပါတယ္။ ဒီလို က်င္းပတာဟာ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ ဘ၀ျဖစ္ေတာ္စဥ္နဲ႔ တရားေတာ္မ်ားကို ေလးစားမႈ၊ ေက်းဇူးတင္မႈတို႔ကို ျပသရာေရာက္ပါတယ္။ ပြဲေတာ္ရက္အတြင္း သတၱ၀ါမ်ားကို မညွင္းဆဲေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအေနျဖင့္ သက္သတ္လြတ္ စားေလ့ရွိၾကပါတယ္။

သီရိလကၤာႏိုင္ငံက ၀ိဆက္ဆိုတာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ထားတဲ့ ႏွစ္စဥ္ အားလပ္ရက္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ အိႏၵိယမဟာယာနဗုဒၶဘာသာဓေလ့ထံုးစံအရ အဆိုပါ ၀ိဆက္နဲ႔ အဓိပၸါယ္ထပ္တူျဖစ္တဲ့ ၀ိဆာခဆိုတဲ့အမည္အားျဖင့္ လူသိမ်ားတဲ့ အားလပ္ရက္ျဖစ္ပါတယ္။ ၀ိဆက္ ဆိုတဲ့ေ၀ါဟာရဟာ ၀ိဆာခဆိုတဲ့ ပါဠိကေနေျပာင္းလဲလာတဲ့ ဆင္ဟာလေ၀ါဟာရျဖစ္ပါတယ္။ “၀ိုင္း ဆာခ” ဆိုတာကေတာ့ ဟိႏၵဴျပကၡဒိန္မွာ ဒုတိယေျမာက္လရဲ႕အမည္ျဖစ္ပါတယ္။
အိႏၵိယ၊ ဘဂၤလားေဒရွ္နဲ႔ နီေပါႏိုင္ငံေတြမွာ ဤလျပည့္ေန႔ကို ၀ိဆာခ္ပူဇ(Visakah Puja)၊ ဗုဒၶ ပုရ္နိမာ(Buddha Purnima)၊ ဗုဒၶဇယႏၱိ(Buddha Jayanti)လို႔လဲ အသိမ်ားပါတယ္။ ထိုင္းႏုိင္ငံမွာက ေတာ့ ၀ိဆာခဘုခ်( Visakha Bucha)၊ ဗီယက္နမ္မွာ ဖက္ဒန္း(Phật Đản)၊ အင္ဒိုနီးရွားမွာ ၀ိုင္းဆက္ (Waisak)၊ သီရိလကၤာမွာ ၀ိဆက္(ေ၀့ဆက္)( Vesak (Wesak))၊ တရုတ္စကားေျပာတဲ့ မေလးရွားနဲ႔ တရုတ္မွာ ေဖာဒန္း(佛誕 (fó dàn))၊ တိဗက္မွာ စကဒ၀(Saga Dawa)လို႔ အသီးသီး ေခၚဆို အသံုးျပဳကာ ပြဲေတာ္မ်ားကို က်င္းပေလ့ရွိပါတယ္။ လာအိုႏိုင္ငံမွာလဲ ဒီပဲြေတာ္နဲ႔ ထပ္တူျဖစ္တဲ့ ပြဲေတာ္ တစ္ခုရွိပါတယ္။ အဆိုပါ ပြဲေတာ္ကေတာ့ ၀ိကဆက္ခ ေဘာကဆ(Vixakha Bouxa)လို႔ ေခၚပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာကေတာ့ ဒီအခ်ိန္က်င္းပတဲ့ ဒီပဲြေတာ္ကို ကဆုန္လျပည့္(Ka-sone-la-pyae)လို႔ အမည္တြင္ပါတယ္။ အဓိပၸါယ္ကေတာ့ ျမန္မာျပကၡဒိန္ရဲ႕ ဒုတိယေျမာက္လျဖစ္တဲ့ ကဆုန္လျပည့္လို႔ ဆိုလိုပါတယ္။ သီရိလကၤာ၊ မေလးရွား၊ ျမန္မာ၊ ထိုင္း၊ စကၤာပူ၊ ဗီယက္နမ္နဲ႔ အင္ဒိုနီးရွား၊ ေဟာင္ေကာင္၊ ထိုင္၀မ္တို႔မွာ ဒီ၀ိဆက္ပြဲေတာ္အခါသမယကို အမ်ားျပည္သူရုံးပိတ္ရက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားၾကပါတယ္။
အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ဓေလ့ထံုးစံမ်ားမွာ အသံုးျပဳတဲ့ မတူထူးျခားတဲ့ ျပကၡဒိန္ေတြရဲ႕ အလိုအရ ၀ိဆက္ပြဲေတာ္ရက္ကို အတိအက် သတ္မွတ္ဖို႔ေတာ့ ခက္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာျပကၡဒိန္ကို လက္ခံ အသံုးျပဳတဲ့ ေထရ၀ါဒတိုင္းျပည္မ်ားမွာ ထံုးစံအားျဖင့္ ငါးလေျမာက္ သို႔မဟုတ္ ေျခာက္လေျမာက္ရဲ႕ လျပည့္ေန႔၊ ဥပုသ္ေန႔မွာ ပြဲေတာ္ရက္ က်ေရာက္ပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံမွာေတာ့ တရုတ္ျပကၡဒိန္မွာ ပထမဆံုးလျပည့္က်တဲ့ ေလးလေျမာက္ျဖစ္ပါတယ္။ အေနာက္တိုင္းျပကၡဒိန္အရကေတာ့ ပြဲေတာ္ရက္ ဟာ တစ္သမတ္တည္း မရွိႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဧၿပီလနဲ႔ ေမလမွာေတာ့ က်ေရာက္ ေလ့ရွိပါတယ္။
တခါတရံ ဗုဒၶေန႔လို႔လဲ သံုးၾကပါေသးတယ္။ အမွန္ေျပာရရင္ ဒီပြဲေတာ္ရက္ဟာ ဗုဒၶျမတ္စြာရဲ႕ ေမြးေန႔၊ သဗၺညဳတညာဏ္အလင္းရရွိတဲ့ေန႔၊ ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ေတာ္မူေသာေန႔မ်ားနဲ႔လဲ တိုက္ဆိုင္ေနပါ တယ္။
၁၉၅၀ခုႏွစ္မွာ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားညီလာခံၾကီးကို သီရိလကၤာႏိုင္ငံမွာ က်င္းပ ခဲ့ပါတယ္။ အဆိုပါ ညီလာခံမွာ ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ ေမြးေန႔ကို ၀ိဆက္ေန႔အျဖစ္ ပြဲေတာ္က်င္းပၾကဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ၀ိဆက္အခါေတာ္ေန႔ေရာက္တိုင္း တစ္ကမၻာလုံးမွာရွိတဲ့ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားဟာ ဗုဒၶဘာသာဓေလ့ထုံးစံမ်ားရဲ႕ ထူးျခားတဲ့ အျဖစ္အပ်က္မ်ားကို အမွတ္တရ ဂုဏ္ျပဳေလ့ရွိၾကပါတယ္။ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ ဖြားေတာ္မူရာေန႔၊ သဗၺညဳတညာဏ္အလင္းရရွိတဲ့ေန႔၊ ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ေတာ္ မူရာေန႔မ်ားကို ေအာက္ေမ့အမွတ္ရ ဂုဏ္ျပဳေလ့ရွိၾကပါတယ္။
ပြဲေတာ္ရက္မွာဆိုရင္ သတၱ၀ါမ်ားကို သတ္ျဖတ္ေလ့မရွိၾကပါဘူး။ သက္သတ္လြတ္သာ စားေလ့ရွိပါတယ္။ တိုင္းျပည္မ်ား အထူးသျဖင့္ သီရိလကၤာႏိုင္ငံမွာဆိုရင္ ၀ိဆက္ေန႔ကို အပိုႏွစ္ရက္ပါ ထည့္ေပးထားပါတယ္။ ရံေပးထားပါတယ္။ သီရိလကၤာအစိုးရဟာ ထိုေန႔မွာ အရက္ေရာင္းခြင့္၊ ေသာက္စားခြင့္ကို အထူးပိတ္ပင္ထားပါတယ္။ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ သတၱ၀ါမ်ားကိုလဲ ေဘးမဲ့လႊတ္ေလ့ရွိၾကပါတယ္။ အမ်ားစုက ပြဲေတာ္ရက္မွာ ပိတ္ျဖဴစင္ၾကယ္ကိုပဲ ၀တ္ဆင္ေလ့ ရွိၾကပါတယ္။ တစ္ေန႔လံုး ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းမ်ားမွာ ရွစ္ပါးသီလေဆာက္တည္ၿပီး တရားနာယူကာ ေနေလ့ရွိၾကပါတယ္။ သီရိလကၤာမွာဆိုရင္ သာမေဏ၀တ္တဲ့အေလ့အထလဲ ရွိပါတယ္။
တိုင္းျပည္အမ်ားအျပားမွာ အထူးသျဖင့္ သီရိလကၤာႏိုင္ငံမွာ သာသနာ့အလံေတာ္ လႊင့္တင္ ျခင္း၊ ဗုဒၶ၊ ဓမၼ၊ သံဃဆိုတဲ့ ရတနာသံုးပါးကို ပူေဇာ္ထားေသာ ဓမၼေတးသီခ်င္းမ်ား သီဆိုျခင္းမ်ားကို ျပဳေလ့ရွိပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ပကာသနမ်ား ျခယ္သ,မထားေသာ ပန္းမ်ားနဲ႔လဲ ပူေဇာ္ေလ့ရွိၾကတယ္။ ဖေယာင္းတိုင္မ်ား၊ ဆီမီးမ်ား၊ အေမႊးတိုင္မ်ားနဲ႔လဲ ပူေဇာ္ေလ့ရွိၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အေမႊးတိုင္ ပူေဇာ္ျခင္းရဲ႕ ထူးျခားတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က ေလာကရဲ႕ မၿမဲျခင္းတရားကို ထင္ဟပ္ေစဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗုဒၶဘာသာဟာ အိႏၵိယမွ ယဥ္ေက်းမႈအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတဲ့ တိုင္းျပည္အမ်ိဳးမ်ိဳးသို႔ ေရာက္ရွိျပန္႔နွံ႔ခဲ့တဲ့ အတြက္ ၀ိဆက္ပြဲေတာ္က်င္းပပံုဟာလဲ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာယဥ္ေက်းမႈမ်ားအလိုက္ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးကြဲျပား သြားခဲ့ပါတယ္။ တူညီတာကေတာ့ ျမတ္ဗုဒၶအား ေအာက္ေမ့အမွတ္တရ ဂုဏ္ျပဳပူေဇာ္ျခင္းပဲ ျဖစ္ ပါတယ္။
လြင္ျပင္ရို္င္း
၁၈၊ ၀၅၊ ၂၀၀၈